Ναός της Αφαίας - Αετώματα

Χρωματική αναπαράσταση του Δυτικού Αετώματος

Δυτικό Αέτωμα Ναού της Αφαίας

Μετά από τον εντοπισμό ιχνών χρώματος στα αρχιτεκτονικά μέλη του ναού της Αφαίας το 1811, έγιναν πολλές προσπάθειες για την αναπαράσταση των χρωμάτων που αυτά είχαν.

Το 1901 ο Αdolf Furtwängler, διευθυντής τότε της Γλυπτοθήκης του Μονάχου, βρήκε τα σημεία στερέωσης των μορφών των αετωμάτων, που έκαναν δυνατή την ασφαλή αναπαράσταση της διάταξης των μορφών. Ο Furtwängler ανέθεσε στον γλύπτη Κarl Βaur την κατασκευή προπλασμάτων και των δύο αετωμάτων σε κλίμακα 1:5. Με τα προπλάσματα αυτά αναπαραστάθηκε η διάταξη των μορφών και ο πλούσιος χρωματικός διάκοσμός τους. Το τελευταίο τρίτο του 19ου αι. είχε αυξηθεί σημαντικά ο αριθμός των ευρημάτων αρχαίας πλαστικής με ίχνη χρώματος. Με βάση τα νέα ευρήματα κατασκευάστηκαν οι μορφές των προπλασμάτων σε γύψο και επιζωγραφίστηκαν με μπλε, κόκκινο και χρυσό χρώμα.

Επειδή ο Furtwängler δεν είχε στη διάθεση του επαρκείς πληροφορίες σχετικά με τη διακόσμηση των ενδυμάτων και των όπλων των εναέτιων μορφών, χρησιμοποίησε ως πηγή άντλησης πληροφοριών, όχι μόνο τα νέα ευρήματα της αρχαϊκής περιόδου από την Ακρόπολη της Αθήνας, αλλά και τις αττικές αρχαϊκές αγγειογραφίες. Από τη διάσημη κύλικα του Ευφρόνιου δανείστηκε τη μορφή του φτερωτού κάπρου ως έμβλημα μιας ασπίδας. Αν και ορισμένα στοιχεία των μορφών των προπλασμάτων δεν ήταν απόλυτα τεκμηριωμένα, ο Furtwängler φρόντισε για τη μεγαλύτερη δυνατή αυθεντικότητα και επιστημονική αρτιότητα. Τα προπλάσματα ήταν εκτεθειμένα στην «Αίθουσα των Αιγινητών» της Γλυπτοθήκης του Μονάχου και καταστράφηκαν κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.

Μια δεύτερη εκδοχή του προπλάσματος του δυτικού αετώματος βρίσκεται σήμερα στη Ζυρίχη.

Χρωματική αναπαράσταση κεφαλής πολεμιστού του Ανατολικού Αετώματος

Ο πολεμιστής (περ. 490 π.Χ) παριστανόταν σε στάση επίθεσης, με λυγισμένο τον κορμό και το κεφάλι ελαφρά σκυμμένο προς τα εμπρός να σπεύδει σε βοήθεια ενός συντρόφου του. Φορεί κράνος με επιρρίνιο (προστατευτικό στέλεχος για τη μύτη) και παραγναθίδες, οι οποίες είναι ανασηκωμένες. Στο κράνος διακρίνεται ρομβοειδές πλέγμα, το οποίο με τη χρήση υπεριώδους ακτινοβολίας φαίνεται ότι αποτελεί τμήμα μιας ζωγραφικής διακόσμησης με φολίδες. Επειδή τα ανθεκτικότερα χρώματα είναι το κόκκινο και το μπλε και σε αρκετές φολίδες διατηρούνται ίχνη μπλε χρώματος, θεωρείται πολύ πιθανόν ότι οι ενδιάμεσες φολίδες θα ήταν κόκκινες. Για το καταυχένιο (το τμήμα του κράνους που προστάτευε τον αυχένα) είχε χρησιμοποιηθεί το διακοσμητικό θέμα των ανθεμίων και λουλουδιών λωτού, όπως στο κράνος της Αθηνάς. Εδώ παρουσιάζεται μια απλούστερη χρωματική σύνθεση, η οποία φαίνεται πιθανή από την κατάσταση διάβρωσης της επιφάνειας του μαρμάρου.

(πηγή: Με περισσότερες φωτογραφίες http://www.windmillstravel.com/gr/)